Wilmesāuriska bilā
Wilmesāuriskan, dīgi wilmesāuriska bilā (wym. Wymysiöeryś) - bilā iz gruppin stēisan wakkariskai-germāniskan, kawīdan tērpaui buwīntajai iz Wilamowice zūrgi Bielsko-Biała (Pōli). En pagaūseņu stesse XXI mettasimtan bilā ast tērpautan pra 70 zmūnin, bilā mazzi aulaūtwei en taūwai perejīngiskwan. Bibliōteki stesse USA Kōngresan 18 līpas 2007 dāi wilmesāurisku īnsisnan wym. Sen stawīdan īnsisnan bilā pastāi registrītan en ISO.
Istōrija[redigīs]
Wilamowices būwjai ast druwīminai palikkei stēisan kōlunistan iz Ullandan, Mikskatāutan be Šutlandan, kawīdai stwen perjāja en XIII mettasimtu. Wilmesāuriskan mazzi pertiktwei ezze XII-mettasimtas wersiōnin stesses aūktaimiksiskan billin. Mazzi di dīgi aupaltun endīlinsnan iz pōliskan, zemmaisachsiskan, ullandiskan, frisiskan, ēngliskan be šutlandiskan. Kāi izrankītun billin, ast peisātan nawwai tekstai be grīmas en wilmesāurisku.
Ikāi bilā ast tāuwu gintawan sen miksiskan, wilmesāuriskas tērpautajas ast etgērdawusis si ezze sēisnamans sen Mikskatāutan. Wilmesāuriskan bēi deznimai tērpautan ērgi 1945, kaddan kummunistai drēudei tērpautun billin. Ikāi dreusnā pastāi etwartīntan en 1956, wilmesāuriskan bēi deīktan pertreptan prō pōliskan, galwai prei māldans zmūnins.
En XIX mtsm. pōezijan en wilmesāurisku pēisai Florian Biesik, en XX mtsm. Józef Kuczmierczyk, en XXI mtsm. Józef Gara. Teinū billin banda izrankītun gruppi stēisan māldan būwin iz Wilamowicen, sirzdau kittans Timōteus Król.
Alfabētan[redigīs]
| Wilmesāuriskan alfabētan | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| a | ao | b | c | ć | d | e | f | g | h | i | j | k | ł | l | m | n | ń | o | ö | p | q | r | s | ś | t | u | ü | v | w | y | z | ź | ż | |||
| A | AO | B | C | Ć | D | E | F | G | H | I | J | K | Ł | L | M | N | Ń | O | Ö | P | Q | R | S | Ś | T | U | Ü | V | W | Y | Z | Ź | Ż | |||
Perwaidinsnā[redigīs]
1. Güty nocht ynzer HjerGöt
Wir wan bata cy der güt,
Güty nocht ynzer HjerGöt
Wir wan bata cy diyr güt, güty nocht
2. Güty nocht ynzer Foter
Maj łiwy byröter.
Güty nocht ynzer Foter
Maj łiwy, łiwy byröter, güty nocht
3. Güty nocht, ynzer Müter
Wir wan bata batputer (nystyn)
Güty nocht, ynzer Müter
Wir wan bata batputernystyn
4. Güty nocht oły zaj
Wu der ym hymuł zajt
Güty nocht oły zaj
Wu der ym hymuł zajt, güty nocht
5. Güty nocht, oły enieła
Wu bysiücter Pyjtela
Güty nocht, oły enieła
Wu bysiücter Pyjtela, güty nocht